Μπορείς να περιγράψεις ένα χρώμα, χωρίς να το δείξεις;

Μπορείς να διδάξεις γεωμετρία χωρίς να ζωγραφίσεις τα σχήματα στον πίνακα;

Πως μπορείς να διδάξεις χημεία χωρίς να σχεδιάσεις τα μόρια και χωρίς να δείξεις την στερεοχημεία τους στο χώρο;

Η χρήση των μοντέλων στη διδασκαλία της χημείας είναι εξαιρετικά σημαντική και εξίσου αποτελεσματική. Ο κατάλληλος τρόπος που θα χρησιμοποιηθούν οι αναπαραστάσεις στα εκπαιδευτικά βιβλία  είναι δυνατόν να καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό την αντίληψη του μαθητή σχετικά με τις ορολογίες και τις βασικές έννοιες της χημείας.  

Πρόσφατα μελετήθηκε από μια σουηδική ερευνητική ομάδα η επίδραση της αναπαράστασης των χημικών δεσμών μοντέλων στην κατανόηση τους από τους μαθητές. Διαπιστώθηκε ότι κάθε μαθητής  αντιλαμβάνεται με διαφορετικό τρόπο το φαινόμενο του χημικού δεσμού στην αναπαράσταση των μορίων με χρήση μοντέλων, και πολλές φορές οδηγεί στην σύγχυση εννοιών. Οι πιο κοινές έννοιες που συγχέουν οι μαθητές είναι ο σχηματισμός του δεσμού, η μεταφορά των ηλεκτρονίων καθώς και η ανάγκη των ατόμων για πλήρωση των εξωτερικών στοιβάδων. Ακόμα και αν καταφέρουν να απαντήσουν σωστά στις ερωτήσεις για τη συμπλήρωση της εξωτερικής στοιβάδας, αδυνατούν να ανταποκριθούν σε πιο πολύπλοκα ερωτήματα συνδυαστικών απαντήσεων.

Στόχος του εκπαιδευτικού είναι να παρουσιάσει τις θεμελιώδεις αρχές με όσο το δυνατόν απλούστερα και κατανοητά δεδομένα, με χρήση παραδειγμάτων και μοντέλων , συγκριτικών εικόνων και τρισδιάστατων δομών, ώστε ο μαθητής να κατανοήσει και να απορροφήσει τη γνώση που θα τη χρησιμοποιήσει συνδυαστικά για πιο πολύπλοκες δομές και φαινόμενα.

About the Author
Δρ Ιωάννης Σ. Καλαμαράς


Χημικός Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών