mole definition

Η έννοια του mole ακόμη και σήμερα δυσκολεύει στην εξήγηση τους από τους δασκάλους και στην κατανόηση του από τους μαθητές. Μια επιτυχής επεξήγηση απαιτεί το συνδυασμό μακροσκοπικών και μικροσκοπικών εννοιών, συμβολισμό και αναπαράσταση σωματιδίων, έννοιες οι οποίες είναι συνήθως δυσνόητες από τους μαθητές.

Η κατανόηση των χημικών εννοιών, πολλές φορές αποτελεί καταλυτικό σημείο για τους μαθητές για την ενασχόληση τους ή όχι με τη χημεία. Σε μια πρόσφατη μελέτη, οι Pekdag και Azizoglou, ανέλυσαν 15 διαφορετικές μεθόδους για την επεξήγηση της έννοιας της ποσότητας της ύλης, αποκαλύπτοντας παράλληλα τις αδυναμίες κάθε μεθόδου.

Στην εισαγωγή του άρθρου τους, περιλαμβάνονται μερικές άγνωστες πληροφορίες σχετικά με το πως καθιερώθηκε ο αριθμός Avogadro το 1971 και ορίστηκε ως:

η ποσότητα της ύλης η οποία περιέχει τόσα σωματίδια όσα είναι τα άτομα που περιέχονται σε 12g 12C.

και συμβολίζεται με τη λέξη mol.

Σύμφωνα με τη IUPAC , όταν χρησιμοποιούμε το όρο mole, θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο αν τα “σωματίδια”  προσδιορίζουν άτομα, μόρια ή ιόντα. Αυτό το σημείο είναι που συνήθως συγχέεται στα βιβλία.

Τα βιβλία που αναλύθηκαν σε αυτήν την έρευνα προέρχονταν από την Τουρκία και τη Γαλλία, τόσο σε σχολικό όσο και σε πανεπιστημιακό επίπεδο.

Ένα σύνηθες λάθος ήταν η έκφραση:

Πόσα moles υπάρχουν μέσα σε 45.6g ΝΗ3;

Ενώ το σωστό είναι:

Πόση είναι η ύλη που περιέχεται σε 45.6g του συστατικού NH3

Η διαφορά μπορεί να είναι λεπτή και να μην είναι αντιληπτή, αλλά όταν μιλάμε με χημική ορολογία, οφείλουμε να είμαστε πολύ ακριβείς.

Ένα άλλο σύνηθες λάθος είναι όταν προσδιορίζουμε το μοριακό βάρος μίας ένωσης, Για παράδειγμα συνηθίζεται να λέμε ότι:

Η σχετική μοριακή μάζα του Na είναι 22.99g. 

Ωστόσο, το σωστό είναι:

Η σχετική μοριακή μάζα του Na είναι 22.99g ανά mol.

Όταν συνδυάζονται μακροσκοπικές και μικροσκοπικές έννοιες, είναι δυνατόν να υπάρξει παρεξήγηση. Ως εκπαιδευτικοί, οφείλουμε να χρησιμοποιούμε σωστές και ακριβείς ορολογίες τόσο στον γραπτό, όσο και στον προφορικό λόγο.

Πηγή: B Pekdag and N Azizoglu, Chem. Educ. Res. Pract.,2013, 14, 117 DOI: 10.1039/C2RP20132A

About the Author
Δρ Ιωάννης Σ. Καλαμαράς


Χημικός Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πατρών